Ffermio Cymru:
Tyfu Ymlaen

Strategaeth gynhwysfawr o’r Fferm i’r Fforc

Gan gydnabod y rôl sylfaenol mae ffermio a chynhyrchu bwyd yng Nghymru yn chwarae yn ein heconomi, yr heriau sy’n wynebu cynhyrchu bwyd yn fyd-eang a’r ansefydlogrwydd gwleidyddol a gwrthdaro yn Ewrop a thu hwnt, mae NFU Cymru yn galw am ddatblygu strategaeth o’r Fferm i’r Fforc gynhwysfawr gyda thargedau uchelgeisiol yn cael eu cefnogi gan bolisïau a strategaethau ar gyfer tyfu’r sector bwyd a ffermio yng Nghymru mewn ffordd gynaliadwy. Strategaeth i ddiogelu’r cyflenwad parhaus o fwyd diogel, sydd o safon uchel ac sy’n fforddiadwy o Gymru.

Polisïau amaethyddol sy’n sylfaen i fwyd, natur, yr hinsawdd a chymunedau

Mae NFU Cymru yn glir y dylai dyfodol polisi amaethyddol fod yn  sylfaen i gynhyrchu bwyd, ein hamgylchedd ffermio, ein cymunedau, ein tirwedd, ein hiaith a’n diwylliant ar gyfer ein cenhedlaeth ni a rhai fydd yn dilyn ôl ein traed. Mae’n rhaid i lywodraeth nesaf Cymru sicrhau bod polisïau’n cefnogi buddsoddiad ar ffermydd ac yn darparu o leiaf yr un lefel o sefydlogrwydd i fusnesau fferm, ein cymunedau gwledig a’r gadwyn gyflenwi ag y mae’r Cynllun Tâliad Sylfaenol wedi’i wneud. 

Cyllideb aml-flynyddol wedi’i chlustnodi i gefnogi twf cynaliadwy bwyd a ffermio yng Nghymru

Mae’n rhaid i’r llywodraeth nesaf ymrwymo i ddarparu cyllideb sydd wedi’i chlustnodi, ac yn aml-flynyddol er mwyn gallu bodloni ein huchelgeisiau ar gyfer twf cynaliadwy’r sector, gan fod yn sail i wytnwch ariannol ein ffermydd teuluol a’n cymunedau gwledig, ochr yn ochr ac mewn cytgord gyda’n rhwymedigaethau a’n huchelgeisiau amgylcheddol ac ar gyfer yr hinsawdd. Cyllideb o dros £500m y flwyddyn gyda chyfran helaethaf o’r ariannu’n cael ei gyfeirio at ddarparu sefydlogrwydd a chefnogi cynhyrchiant ac enillion effeithiolrwydd ar fferm.

Ymrwymiad i gaffael swmp cynyddol o gynnyrch ffermwyr Cymru mewn i’r sector gyhoeddus

Gall y llywodraeth nesaf gefnogi ffermio yng Nghymru drwy sicrhau bwyd o Gymru sy’n blasu’n ardderchog, sy’n iach a maethlon ac sy’n gynaliadwy yn cael ei weini yn ein hysbytai, ein hysgolion ac ar hyd a lled y sector cyhoeddus. 

Sefydlu grŵp adolygu annibynnol er mwyn ystyried baich cynyddol rheoliadau a pholisïau ar ffermio yng Nghymru

Un o’r gweithredoedd cyntaf y mae’n rhaid i Lywodraeth newydd yng Nghymru ei gymryd yw comisiynu Grŵp Adolygu Annibynnol er mwyn ystyried baich cynyddol rheoliadau tâp coch a biwrocratiaeth sy’n wynebu’r sector amaeth, gyda golwg ar adnabod biwrocratiaeth ddianghenraid, heb bwrpas ac sy’n gorgyffwrdd a’i ddiddymu. Mae angen i adolygiad o’r fath fod yn uchelgeisiol ac yn hollgynhwysol gan annog a chefnogi fframwaith rheoleiddio cynllunio ar gyfer ffermio yng Nghymru sydd yn galluogi

Ymagwedd at ansawdd dŵr a arweinir gan wyddoniaeth a thystiolaeth

Mae NFU Cymru yn cydnabod y rôl sydd gan ffermwyr i’w chwarae wrth gynnal a gwella ansawdd dŵr yng Nghymru, ond mae gennym bryderon hirfaith ynghylch a’r Rheoliadau Rheoli Llygredd Amaethyddol. Mae’n offeryn di-fin, yn aneffeithiol a biwrocrataidd gyda chostau uchel i amaethyddiaeth a chanlyniadau anfwriadol i’r amgylchedd. Mae adolygiad o’r rheoliadau wedi methu â deall sefyllfa druenus ffermwyr yng Nghymru sy’n brwydro gydag anymarferoldeb a chymhlethdod y rheoliadau.

Nid yw dull ffermio yn ôl calendr yn gweithio ac mae’n rhaid cyflwyno rhan-ddirymiad i’r cyfyngiad 170 kg nitrogen organig / hectar y gellid gweithio gydag o er mwyn diogelu cyflogaeth ar y fferm ac o fewn y gadwyn gyflenwi. Mae angen newid deddfwriaethol ar frys, gan fynd i’r afael â’r agweddau mwyaf heriol fel eu bod yn gymesur ac yn rhai sy’n targedu er mwyn mynd i’r afael gyda phroblemau ansawdd dŵr lle dangosir bod eu hangen.

Gwella Bioddiogelwch ar y ffin

Mae afiechydon egsotig, gan gynnwys clwy’r traed a’r genau a chlwy Affricanaidd y moch yn cylchredeg ar gyfandir Ewrop. Ni fyddai ymlediad afiechyd hysbysedig ond yn gallu digwydd drwy dramgwydd bioddiogelwch, ac yng Nghymru, mae bioddiogelwch ar y ffin yn ein porthladdoedd yn gyfrifoldeb datganoledig i Weinidogion Cymru.

Rydym yn edrych at Lywodraeth Cymru er mwyn bod yn wyliadwrus a sicrhau ein bod bob amser yn cadw’r lefel uchaf bosib o safonau gorfodi bioddiogelwch ym mhob porthladd sy’n rhoi mynediad i Gymru, a sicrhau bod gan yr holl gyrff hynny sydd â’r cyfrifoldeb o gadw afiechydon egsotig allan o Gymru, yr adnoddau priodol.  Bydd methu â gwneud hynny yn cael effaith ddinistriol nid yn unig ar fusnesau fferm unigol ond ar gyfer y wlad gyfan.